Geschiedenis

Zuid-Afrika kent een turbulente geschiedenis. Het land heeft te maken gehad met oorlogen, politieke veranderingen en bezettingen. In deze blog lees je in een notendop over gebeurtenissen die het land gevormd hebben tot wat het nu is.

Kolonisatie
Natuurlijk gaat de geschiedenis verder terug dan ik hier beschrijf. Voor deze blog start ik in de 17e eeuw. Vanaf deze eeuw, (om precies te zijn in 1652), kreeg Zuid-Afrika te maken met kolonisatie. Het was de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) die in Kaapstad een bevoorradingspost vestigde. De eerste commandant (Jan van Riebeeck), wist geen goede relatie te onderhouden met de inheemse bevolking.

Hij maakte op basis hiervan een beslissing die een grote invloed heeft gehad op de toekomst van Zuid-Afrika: hij besloot een witte kolonie te stichten en slaven te importeren. Deze slaven waren voornamelijk afkomstig uit Oost-Indië, nu bekend als Indonesië. De slaven trouwden op den duur met de lokale bevolking (soms ook met witte mensen) en vormden samen een nieuwe gemeenschap die gescheiden was van de witte gemeenschap. Hier zijn de roots ontstaan van de bevolkingsgroep die nu 'kleurlingen' worden genoemd. Deze gemeenschap groeide en was al snel groter dan de witte gemeenschap.

Bijna anderhalve eeuw later, in 1795, werd de VOC opgeheven en namen de Britten Kaapstad en omgeving over. De Britse invloeden werden versneld doordat er vanuit Groot-Brittannië mensen op de boot naar Kaapstad werden gezet. Een aantal jaren later waren de Britten verwikkeld in een oorlog tegen de Xhosa. De oorlog (die plaatsvond aan de oostgrens van de Kaap) staat bekend als de 100-jarige oorlog van Zuid-Afrika. Tijdens deze oorlog vielen er vele doden en dat leidde ertoe dat de traditionele Xhosa bevolking jarenlang verzwakt zou blijven. In een ander gedeelte van het land werden er suikerplantages opgezet. De arbeiders van deze plantages werden onderdrukt en hadden een uitzichtloos leven.

Economisch
Tot halverwege de 19e eeuw was Zuid-Afrika een land met beperkte economische hulpbronnen. Dit veranderde toen er in 1867 diamant en goud werd gevonden. De diamantwinst leidde tot hoogoplopende ruzies. Uiteindelijk besliste een rechtbank dat een Britse kroonkolonie het recht had op de diamantmijn (Kimberley genaamd). Ook hier werden slaven ingezet die moesten werken en leven in zeer slechte omstandigheden. De blanke mijnwerkers hadden deze strenge bewaking niet en zo ontstond er een onevenwicht tussen de arbeidsvoorwaarden van beide groepen. Deze verdeeldheid zal nog lange tijd aanhouden. Het ontstaan van Kimberley luidde het begin in van Zuid-Afrika als industriële natie. Er ontwikkelde zich een markt voor o.a. levensmiddelen en er werd een spoorlijn aangelegd voor het aanvoeren van goederen. Zuid-Afrika had er een economische bron bij.

De boerenoorlog
De diamantmijn speelt later in de 19e eeuw een rol in het ontstaan van de boerenoorlog. De Britten en de bevolking van de provincie Oranje Vrijstaat kregen onenigheid over de controle over de diamantmijnen. Uiteindelijk trokken de Britten aan het langste eind en voegden dit gebied toe aan hun kaapkolonie. De Britten wilden hiervan profiteren en dwongen de boeren om hier aan deel te nemen. De boeren wilden een nog grotere Britse overheersing voorkomen en besloten er een stokje voor te steken. Zo begon in 1880 de boerenoorlog onder leiding van Paul Kruger. De aanval van de boeren werd een succes. Dit succes was echter van korte duur. Helemaal aan het einde van de 19e eeuw riepen de Britten een tweede boerenoorlog uit die ze wel wisten te winnen. Paul Kruger vertrok na dit verlies naar Nederland. 

Politieke geschiedenis
Er kwamen veel Engelse troepen aan te pas om de strijd te winnen. De inheemse bevolking voelde aan dat er geen boerennatie meer zou komen en tekende in 1902 het 'verdrag van vereeniging'. In 1910 werd het overwonnen gebied bij de al in Britse handen zijnde kaapkolonie (en Natal) gevoegd. Zo ontstond de Unie van Republiek Zuid-Afrika. Rond deze tijd werd ook de eerste president van Zuid-Afrika benoemd: Louis Batho.

Een andere belangrijke figuur in de politieke geschiedenis van het land is Nelson Mandela. Als jongen maakte hij zich al sterk voor gelijke rechten en plichten voor iedereen. Op latere leeftijd sloot hij zich aan bij een politieke partij die deze belangen behartigde: het ANC. Toen in 1948 de apartheid door de grondwet werd geregeld, ging de kwaliteit van leven voor de zwarte bevolking nog verder achteruit. Nelson Mandela's uitlatingen over een samenleving met gelijke rechten voor iedereen werden door de regering niet geaccepteerd. Mandela werd opgepakt en gevangen gezet. Zijn gevangenschap duurde 27 jaar, maar ondanks zijn opsluiting had Mandela de moed om zijn strijd tegen ongelijkheid door te zetten. Op 11 februari 1990 kwam hij pas vrij. In de jaren daarna werd Zuid-Afrika een democratie en in 1994 vonden de eerste verkiezingen plaats waar de zwarte bevolking aan deel mocht nemen. Nelson Mandela, die weer actief was bij het ANC, werd verkozen tot president. Onder zijn leiding veranderde er veel, voornamelijk voor de inheemse zwarte bevolking. Ondanks dat hij bij een volgende verkiezing zeer waarschijnlijk met grote unanimiteit zou zijn herkozen, hield hij het na 1 ambtstermijn voor gezien. Zijn impact is echter nog steeds merkbaar in de huidige samenleving en voor veel mensen is hij nog altijd een groot voorbeeld.

Meer over de politieke partij het ANC is te lezen in mijn blog over politiek.